tunc ibidem Stephano V. Rege, magna Baronum et Aulae suae caterva, qui puellam hanc variis linguis loquentem vehementer admiratus est "chodalkozyk vala azrol, hogy eu keulemb keulemb nyelveken zolna;" sanata deinde ad intercessionem b. Margaretae puella iterum hungarice solum, ut antea, loquebatur "es az elebby keulemb keulemb nyelvekeun valo zolasokat mynd el felede es chak Magyarul tud vala, mynt eleb."[253]
Sed inquisitores, linguam hungaricam non callentes, testes nonnisi interpretum ope exaudire poterant. Interpretes autem fuerant Lodomerius noster, ad quem post digressionem hanc sic revertimur, cum collegis suis supradictis, quibuscum in negotio hoc, ut vidimus, iam antea processit; legenda hungarica hoc ita testatur: "Ez meg holt gyermeket, az ky Zent Margyt azzonnak erdeme mya fel tamadot vala, nylvan meg mutataak oBuday Prepostnak es mynd az Captolonnak es az tyztelendeu atyaknak es Uraknak, Vacy Pyspeknek es Varady Pyspeknek es zent Bemald zerzetynek Apagyanak es az Papa keuvetynek, kyk tudakozast teunek Zent Margyt azzonnak zentsegereul."[254] Lodomerius ergo noster magnam in inquisitione hac partem coepit.
Justo forte diutius his enarrandis inhaesimus, sed volupe nobis erat, vel pauca haec proferre, unaque candide fatemur, quotiescumque legendam Margarethae evolvimus, dolore nos semper affundi, quod virgo haec, quae splendorem ortus sui incredibili pulchritudine superavit[255], quaequae in corpore fragili tam invictissimum animi fortitudinem exhibuit, ut a proposita sibi asperrima et vix fortissimo etiam viro supportabili vitae ratione numquam nec latum quidem unguem recessit et quae spreto regis Bohemiae, aliorumque thoro, coelesti suo sponso invincibili fidelitate adhaesit, quod inquam virgo haec honore, quo illam in coelo gaudere firmissime credimus, in terris hucdum fraudata sit ...
Durante adhuc inquisitione hac, etiam aliis publicis negotiis implicitus fuit. Sic a. 1277. 13. Mart. Joannes PP. XXI. illi iniungit, ut Nicolaum Praepositum Albensem, Electum Strigon, de quo superius fuse egimus, ad comparendum infra duos menses coram Papa provocet[256]. Eodem anno 12. Jul. nomine Ladislai Regis, adiunctis sibi Timotheo Episcopo Zagrabiensi, Rolando Bano, Aladario magistro Dapiferorum Reginae, Demetrio Albensi Praeposito Vice-Cancellario, ac Joanne Praeposito Budensi, tabulas foederis cum Rudolpho Rege Romanorum, ac sponsalia Andreae Ducis cum Clemencia filia eiusdem Rudolphi
[253] Pray Vita Elis. et Marg. 340.
[254] Ibid. 336.
[255] "Hec enim - ait legenda Neapolitana - roseo uultum colore perfusa, pulcra facie et uenusto aspectu, erat formosa ualde et incredibili pulcritudine omnium oculis gratiosa et amabilis uidebatur in tantum, ut pulcritudinem candoris eius omnis oculus miraretur." L. c. pag. 61.
[256] Theiner Mon. Hung. I. 322.