Sclauonie, Dalmachie et Croachie ex voluntate serenissimi patris nostri, Bele quarti, regis Hungarie, intrassemus."[14] Enatae hinc simultates iam iam belli intestini faces succendebant. Ipse Stephanus haec ita fatetur: "Cum nos olim necessitate compulsi contra Dominum Regem, karissimum patrem nostrum, ius ducatus, a progenitoribus nostris regum primogenitis institutum, requirere voluissemus, iustitia mediante; idem Dominus Rex propter hoc indignationis materiam concipiens, contra nos exercitum Regni sui convocavit, et similiter nos contra ipsum Dominum Regem patrem nostrum exercitum fecimus proclamari."[15] Et revera exercitum utriusque Regis in area certaminis constitutum fuisse, Maria Regina ita testatur: "Sciatis igitur, quod quum perfidorum subditorum suasione inter dilectissimum mihi Belam, Regem Hungariae, dominumque meum, ex una parte, et carissimum filium nostrum regem Stephanum ex alia, magna fuisset coorta discordia, ita, ut ad manus conserendas dispositi ex utraque parte exercitus iam essent e regione constituti." Sed hac adhuc vice filialis Stephani in patrem observantia dissidia complanavit: "Die illucescente - prosequitur Regina - pervenit ad me cursor cum literis Regis Hungariae, Domini mei, quibus significabat, Regem Stephanum, filium meum, se omnino Patri dedidisse, paratum efficere, quidquid illi collibuisset."[16] Pax inter dissidentes a. 1262. Posonii et 5. Dec. in Poroszló coaluit. Stephanus se contentum declaravit "Ducatu, terris, castris, villis reditibus," hac occasione eidem concessis.[17] Accessit tunc ditioni eius pars Regni, trans Danubium sita; sic in diplomate quodam expresse dicitur: "eodem domino Stephano tunc Ducatum Transilvaniensem et terram Trans-Danubialem gubernante."[18] Idem varia diplomata eius ostendunt, quibus in Comitatibus illis diversas donationes fecit. Votum tamen suum, imo ius legitimum, Croatiam nempe et Slavoniam, assecutus non est, sicque ansa dissidiorum sedata quidem, sed ut videbimus, exstincta non fuit. Pacem sic stabilitam Stephanus a. 1263. 3. Maii prope Monasterium Zokol novis tabulis firmat et ad conditiones observandas se ac Barones suos et inter hos Ladislaum Vajvodam Transilvanum et Comitem de Szolnok, patrem nempe Nicolai nostri, sub poena excommunicationis obstringit.[19]
Vix curis his solutus, imo dissidiis nondum sedatis, Stephanus ut erat indolis indomitae et bellicae gloriae appetens, nondum enim aetatis annum vigesimum primum excessit, illico post excessum suum e Styria novis bellicis
[14] Wenzel Cod. Arpad. XI. 586.
[15] Fejér Cod. dipl. V. I. 104.
[16] Fejér 1. c. IV. III. 68.
[17] Mon. Strigon. I. 476.
[18] Wenzel Cod. Arp. VIII. 288.
[19] Mon. Strigon. I. 485.
Első
