haec fatetur: "quod castrum Fyzer cum vndecim villis ad ipsum pertinentibus Rex Andreas, clare memorie auus noster, ab Andronico ceco de genere Cumpolth, cui iure hereditario pertinebat, precio compararat, quo auo nostro defuncto, karissimus pater noster Rex Bela, qui sibi successit, filie sue, domine Anne, karissime sorori nostre, donauerat possidendum; tandem propter crimen ingratitudinis receptum ab eadem, ad nos extitit deuolutum," quod deinde Comitibus Demetrio et Michaeli contulit[55]. Haec Regum discordia latum factionibus campum aperuit, ita ut turbine hoc etiam Praelati Ecclesiarum abrepti fuerint. "Sane mirantes accepimus et referimus conturbati - scribit Urbanus IV. die 16. Julii - quod nonnulli Episcopi et ecclesiarum prelati de regno Ungarie - - - dissensiones et iurgia in dicto regno dampnabiliter seminant et, quod gravius est, inter - - B. Ungarie ac S. primogenitum eius, Reges Illustres, procurare odiosa scandala et dispendiosa dissidia non formidant."[56]
Discordiae hae tantis fautoribus nutritae, necessario in apertum bellum erumpere debuerant. Compositio quidem aliqualis inter Reges dissidentes per Archiepiscopos Strigoniensem et Colocensem confecta est, quam Bela a. 1265. 28. Martii a Clemente IV. "nominatim" confirmari petit[57]. Compositio haec bellum quidem retardavit, sed praevertere iam non valuit. Praecedebant mutuae infestationes, sic Bela Chák Banum, "dilectum et fidelem" Stephani captivavit; Stephanus contra Ladislaum filium Wata de genere Aba, "nostrum et Regni nostri infidelem," ergo fidelem Belae, decollari iussit; porro Castrum Ágas, "quod propter infidelitatem et infidelem negligentiam venerabilis patris Job Episcopi Quinqueecclesiensis captum in enorme et grauissimum nostrum et Regni nostri dispendium est amissum," seu clarius Belae resignatum, "non sine sumptuosis laboribus" recuperavit. Tristibus his et similibus praeludiis animi sufficienter exaggerati, Stephanus cum exercitu contra patrem suum processit. Ast "declinantibus a nobis - ut ipse dicit - quam pluribus Baronibus nostris perfida preuaricacione et preuaricatrice perfidia, non sine manifesto prodicionis vicio, in expedicione paulo ante habita contra karissimum patrem nostrum deserentibus castra nostra," manus nondum conseruerunt[58]; quin potius, Stephano probabilius non tam causae, quam Baronibus suis diffidente, denuo pacis negotia tractabant. Hunc in finem a. 1266. die 23. Martii in Insula Budensi personaliter convenientes, interveniente Philippo Archiepiscopo Strigoniensi, pacem iuramento firmarunt, includentes etiam matrem Stephani, tum Belam patrem, Annam sororem et reliquos cognatos, quos omnes
[55] Wenzel Cod. Arpad. VIII. 256.
[56] Theiner Mon. Hung. I. 274.
[57] Fejér Cod. dipl. IV. III. 260.
[58] Wenzel 1. c. XI. 545.