innotuit. Occurrit quidem initio statim regiminis Ladislai IV. a 26. Nov. 1272. usque 12. Jan. 1273.[94] Ladislaus Comes Posoniensis, porro a 30. Mart. usque 28. Maii 1273. Ladislaus Iudex Curiae et Comes de Bana[95], anno 1275. Ladislaus Vajvoda Transsilvaniae[96] sed num de eadem hic persona agatur, incertum.
Patrem secutus Nicolaus noster, detestabili se pariter proditionis macula notavit, Stephanum cum duobus servientibus suis deserens; prout Stephanus ipse anno adhuc 1267. his verbis memoriae tradidit: "Stephanus et Benedictus perpetrata et commissa nota infidelitatis, cum Nicolao Praeposito, aulac nostrae Cancellario, a nobis fugitive recesserunt"[97] Nec amplius aulam Stephani ingressus est, cuius Vice-Cancellarium a. 1266-1270. Magister Petrus agebat, Cancellarii autem munere, adminus a. 1272. Stephanus Archiepiscopus Colocensis fungebatur[98].
Ex his apparet et fugam Nicolai et cladem patris eius ac omnes pugnas enarratas a. 1267. accidisse et quidem ante 25. Julii, quo die Stephanus cum Otacaro Rege personaliter in insula Posoniensi pacem iniit[99], comparere autem Posonii, in ditione nempe patris sui, non potuisset, nisi, prout ipse dicit, "post habitam pacem et perfectam cum charissimis parentibus nostris."[100]
Num Nicolaus noster fuerit caput conspirationis[101], ut praemissa ostendunt, certum non est. Verisimiliter quidem ad aulam Belae Regis confugit, sed officio provisus non fuit, Praeposituram tamen Transilvanam, interveniente certe Bela Rege, annis adminus 1268. et 1269. retinuit.[102] Duobus insequentibus annis nihil de illo constat, sed iam anno 1272. sibi viam ad aulam si non Regis Stephani, adminus Reginae Elisabethae aperire novit, a qua Vice-Cancellarius aulae Reginalis effectus est[103], retenta etiam tunc Praepositura Transsilvana.
Stephanus Rex anni huius 6. Maii praematuro fato obiens, Nicolaus a vidua Regina Elisabetha, quae loco Ladislai IV. Regis impuberis habenas rerum arripuit, Vice-Cancellarii Regii munus obtinuit et literas Regias huius
[94] Wenzel Cod. Arp. XII. 71. Fejér Cod. dipl. V. II. 49. 51. 55. 57. 72. 75. 120. Wenzel. 1. c. IX. 11.
[95] Fejér 1. c. V. II. 87. 88. 102. 103. et VII. V. 383. Wenzel 1. c. IV. 27. IX. 18.
[96] Fejér 1. c. V. II. 256. Wenzel 1. c. IX. 113.
[97] Fejér 1. c. IV. III. 417.
[98] Fejér 1. c. V. I. 194. Tkalcsics Mon. Episc. Zagrab. I. 163. 164.
[99] Fejér 1 c. IV. III. 421. 423.
[100] Cod. dipl. patr. VI. 174.
[101] Kővári Erdély tört. I. 128. ubi tamen Nicolaus erronee Cibiniensis Praepositus scribitur.
[102] Wenzel 1. c. III. 194. Fejér 1. c. IV. III. 539.
[103] Wenzel 1. c. III. 276.