canonici Strigoniensis et praepositi Posoniensis consenserunt et evehendam censuerunt in Cathedram archiepiscopi demortui. Proh dolor, electioni tam unanimi et consonanti post factam electionem offendicula plurima obstabant; archidioecesis fere per duos annos capite vacabat et Nicolaus competentem de iure sibi Cathedram nunquam ascendit.
Nicolaus natus est in villa Dörögd, comitatus Zala; unde et scriptores ipsum passim Nicolaum de Dörögd appellant. Parentes nobiles erant, possessores praedii haud magni. Oriundus erat per lineam collateralem ex magna familia de genere Pécs. Apparet saltem exinde, quod ipse cum Thoma Vörös, avo Apponyiorum, pro communibus cognatis pluries intercesserit penes Sedem Apostolicam.[9]
Juvenis ingeniosissimus curiae archiepiscopi Thomae se addixit et clericus Strigoniensis factus est. Qua talis ad Universitatem Bononiensem mittitur studiorum causa expensis Collegii Christi,[10] ubi tantas promeruit sibi laudes et nationi Hungaricae, ut a. 1316. Rector esset creatus. In hoc munere permultum contulit ad redigendum novum Codicem Statutorum Universitatis Bononiensis, cuius Codicis unicum subsistens exemplar non sine Providentia eius munificentiae gratum refert et in custodia tenet Capitulum Collegiatum Posoniense.[11]
Studiis absolutis archiepiscopus Thomas ipsum cancellarium archiepiscopalem et archidiaconum Nitriensem nominavit, mox currente mense Septembri a. 1320. praepositum Posoniensem. Praestantissimae ingenii dotes etiam attentionem Regis Caroli minime subterfugerant, qui ipsum a. 1325. collegio Capellanorum regio palatio inservientium adnumeravit, duobus vero annis elapsis huius collegii caput comitem Gapellae Regiae constituit.
Nicolaus electioni sibi faustae libenter acquievit et regimen archidioecesis Ladomerio, praeposito Sancti Thomae, necnon Ladislao, Canonico Lectori, qua Vicariis Generalibus commisit. (Cfr. nr. 222.) Ipse vero adscitis pluribus membris ex capitulo et cum magno comitatu incipiente tempore verno a. 1329., ut vir Curiae Regiae de facto adhuc inserviens, procul dubium approbante ipso Rege, Avinionem properavit. Finis itineris erat, ut exhibitis Summo Pontifici protocollis electionis confirmationem procuraret, ipse vero a Papa episcopus consecraretur.
Primum tamen obstaculum obvenit illi iam in Helvetia. Quando enim per Constantias iter faciebat a turma equitum latrocinantium est aggressus, cuius duces Hugo et Rudolphus, coraites Montis Fortis (Montfort) erant. Nicolaum ejusque comitatum ceperunt et in captivitatem traxerunt; pecunias, equos et utensilia omnia spoliarunt. Quum famam insultus facti Papa Joannes XXII. percepisset, statim imperavit, ut Nicolaus cum comitatu libertati restitueretur et damnum illatum ex integro repararetur. Litteris datis die 1. Aprilis episcopo Constantiensi commisit, ut causam quamprimum et adhibitis omnibus, quae praesto essent, mediis absolveret (Cfr. nr. 211.)
Nicolaus ereptus e captivitate, micante iam aestate, petiit Avinionem anno 1329. Ibi eum sicut et deputatos capituli alterum expectat mirum incommodum.
[9] Bossányi: Regist. Supplic. T. I. Nr. LXXX, CXXIX, CCCLXV, CCCXCV etc.
[10] Societatem Collegium Christi denominatam condidit Joannes Budai, archidiaconus Barsensis, Strigonii a. 1309. Proventus quattuor domorum in Buda possessarum reliquit Socie-tati, cuius erat iuvenes eximiae indolis ad eruditionem sublimiorem mediis materialibus pro-movere. Vide Knauz: A Krisztus-társulat. Magyar Sion. 1863. evf. 375. skk.
[11] Knauz N.: A pozsonyi káptalan kéziratai. sub nr. 16.